La Société des Tramways du Tonkin

Công ty xe điện Bắc kì

Công ty khuyết danh có số vốn năm triệu francs. Số tiền này được chia thành 50.000 cổ phần, mỗi cổ phần trị giá 100 francs.
Phần chữ trong khung tròn bên phải: - Thuế con niêm do người mua cổ phần thanh toán. - Thông báo về việc công ty được cấp phép hoạt động được đăng trên Công báo số ra ngày 22 tháng ba 1929.

Bản Điều lệ được trình công chứng tại văn phòng của Thầy Blanchet, Chưởng khế tại Paris, ngày 20 tháng chạp 1901. Bản Điều lệ này được sửa đổi sau các kì Đại hội cổ đông bất thường diễn ra vào các ngày mồng 4 tháng chạp 1903, 22 tháng tư 1904, 13 tháng giêng 1905, mồng 1 tháng chạp 1927, mồng 5 tháng ba 1928, mồng 9 tháng ba 1929.
Trụ sở công ty tại Paris
Người giữ cổ phiếu này sở hữu một cổ phần trị giá 100 francs
Số 44128
Theo uỷ quyền của Hội đồng Quản trị (đã kí)
Một quản trị viên (đã kí)

Nhà in E. Desfosses - Paris

****************************************

Phần chữ ở các con dấu đóng lên tờ cổ phiếu:

Tên gọi mới : Công ty vận chuyển công cộng thuộc vùng Hà nội

Số vốn 45.900.000 francs được chia thành 91 800 cổ phần, mỗi cổ phần trị giá 500 francs theo các Nghị quyết của kì họp Đại hội Cổ đông bất thường tổ chức ngày 4 tháng chạp 1951.

Cổ phiếu mang mệnh giá 500 francs.

Ngoài ra còn có 10 con dấu xác nhận đã trả cổ tức (mỗi lần được nhận 0,65 F) cho cổ phiếu này từ 1961 đến 1971.

****************************************

Lược sử Công ty xe điện Bắc kì

Hội điền địa Đông dương được thành lập năm 1901 nhằm phát triển các khu đất đã bị giáng loại trong khu vực thành Hà nội. Năm 1929, hội này trở thành Công ty xe điện Bắc kì, sau đó mang tên Công ty vận chuyển công cộng thuộc vùng Hà nội vào năm 1952. Trước đó, vào năm 1904, Hội điền địa được sáp nhập với Công ty tàu điện Hà nội, thành lập năm 1899, nhà máy điện cùng hệ thống đường ray của công ty này tập trung quanh các khu đất của Hội điền địa. Số vốn ban đầu của hội này là 1,1 triệu francs, đến năm 1903 lên thành 1,5 triệu, rồi đạt 2,5 triệu sau khi Công ty xe điện Bắc kì góp vốn. Công ty xe điện Bắc kì có những bước khởi đầu khó khăn, tài khoản của doanh nghiệp này gần như liên tục ở mức thâm hụt đến tận năm 1913. Việc khai thác các tuyến tàu điện, cho thuê nhà cửa và chiếu sáng dinh toàn quyền thời gian đó chỉ đóng góp được phân nửa vào lợi nhuận gộp của doanh nghiệp. Doanh thu từ các tuyến tàu điện có tăng nhưng rất chậm trong thời gian giữa hai cuộc chiến tranh mặc dù hệ thống tàu điện trở nên sinh lợi ở mức cao và ổn định (năm 1938, doanh thu đạt 1,8 triệu francs so với 1,1 triệu francs dành cho các khoản chi phí). Tình trạng xuống cấp trầm trọng của nhà máy điện khiến nó phải đóng cửa vào năm 1928, tuy nhiên nguồn điện để hệ thống tàu điện hoạt động lúc này do Công ty điện lực Đông dương cung cấp. Công ty xe điện Bắc kì chưa bao giờ muốn mở rộng hoạt động của mình sang các lĩnh vực có liên quan như sản xuất và cung cấp điện năng hay kinh doanh tại các thành phố khác trong xứ Đông dương. Ngoài ra, doanh thu của công ty này cũng luôn bấp bênh theo những diễn biến bất thường của thời tiết, một vụ thu hoạch lúa thất bát có thể khiến đông đảo người dân thành thị di cư về các miền quê và những trận lụt ở vùng đồng bằng châu thổ sông Hồng có thể làm cho giao thông bị ngưng trệ kéo dài. Năm 1951, số vốn của Công ty xe điện Bắc kì là 45,9 triệu francs và lên đến 114,7 triệu francs vào năm 1953. Công ty xe điện Bắc kì chấm dứt mọi hoạt động vào ngày mồng 1 tháng sáu năm 1955, nước Việt nam Dân chủ Cộng hoà cam kết trả cho hãng khoản tiền bồi thường trị giá 300 triệu francs. Số tiền này được thanh toán trong vòng 25 năm và theo định kì sáu tháng một lần, mỗi lần 6 triệu francs. Bắc Việt nam thực hiện nghĩa vụ thanh toán của họ đến giữa năm 1953 ; Công ty xe điện Bắc kì được giải thể vào năm 1962.

Nguồn: tư liệu lưu trữ của Bộ Văn hoá Pháp